وی با بیان اینکه فاجعه منا در حقیقت سه فاجعه محسوب میشود، گفت، فاجعه اول در روز عید قربان اتفاق افتاد که در کشور عربستان تعطیل رسمی بود و پس از آن نیز جمعه و شنبه در این کشور تعطیل رسمی بوده است که همین مسئله بر افزایش خسارات ناشی از فاجعه منا تاثیرگذار بود.
رئیس سازمان حج و زیارت با اشاره به اینکه حاجیها در بهترین لباس یعنی لباس احرام قربانی بیکفایتیها مسئولان سعودی شدند اظهار داشت: مجموعه دستاندرکاران عربستان در رخ دادن این فاجعه بیتاثیر نبودند چرا که زائران ما را از مسیر خود منحرف کرده و به مسیر فرعی هدایت کردند.
اوحدی به بخشی از چگونگی وقوع فاجعه منا اشاره و تصریح کرد: متاسفانه مسئولان سعودی انتهای خیابانی که زائران ما از آن عبور میکردند را مسدود کرده بودند که این مسئله باعث شد بسیاری از زائران ایرانی ایستاده و مظلوم و با لبان تشنه به شهادت برسند.
وی در خصوص فاجعه دومی که در خلال فاجعه منا رخ داد، توضیح داد: فاجعه دوم مربوط به نحوه رسیدگی به مصدومان و آسیبدیدگان فاجعه اول بود به طوری که دو ساعت بعد از فاجعه اول، نیروهای عربستان به صحنه آمدند.
اوحدی با تقدیر از عملکرد نیروهای امدادی در کمکرسانی به آسیبدیدگان این حادثه گفت: ۸۰۰ نفر از زائران کشورهای مختلف که صد نفر از آنها ایرانی بودند توسط نیروهای امدادی ایرانی نجات یافتند.
وی با بیان اینکه اگر حداقل امکانات در رابطه با فاجعه منا وجود داشت بسیاری از شهدا زنده میماندند، گفت: اگر حداقل امکانات وجود داشت ۶۰ درصد از قربانیان این فاجعه امروز زنده بودند.
فاجعه دوم در بیمارستانهای عربستان سعودی رخ داد
رئیس سازمان حج و زیارت ادامه داد: بنابراین فاجعه دوم در رابطه با عدم رسیدگی و آشفتگی نیروهای امدادی عربستان بود، چرا که مصدومانی که به بیمارستان منتقل شدند به دلیل تعطیلی بیمارستانها در دو روز پیاپی در کف بیمارستانها رها شده بودند و حتی پزشکی هم وجود نداشت و بنابراین میتوان گفت که فاجعه دوم در بیمارستانهای عربستان سعودی رخ داد.
اوحدی در خصوص فاجعه سوم در عربستان گفت: فاجعه سوم مربوط به رفتار غلط و دور از انسانیت مسئولان سعودی بود، به طوری که نیروهای سعودی بدترین رفتار را با بدنهای شهدای فاجعه منا داشتند.
وی به مشکلات پیش آمده در رابطه با شناسایی شهدای منا اشاره و تصریح کرد: متاسفانه در همان روزهای ابتدایی فاجعه منا عوامل اجرایی دولت ایران دستگیر شدند و پس از این حادثه شاهد این بودیم که بدنهای شهدا در ۲۵ کانتینر قرار داده شده است به طوری که در هر کانتینر ۲۰۰ بدن از شهدای مختلف این فاجعه قرار گرفته بودند که این عدم امکانات باعث این شد که خونابه ۳ میلیمتری در کف سردخانه محیصم وجود داشت.
تنها ایران موفق به بازگرداندن پیکرهای شهدای منا شد
رئیس سازمان حج و زیارت در خصوص عوامل اصلی موثر در شناسایی پیکرهای شهدای ایرانی گفت: یکی از اصلیترین عوامل موثر در موفقیت عملکرد نظام جمهوری اسلامی ایران در رسیدگی به فاجعه منا و شناسایی شهدا، فرمایشات تاریخی رهبری بود. چرا که امروز نیز هیچ کشوری موفق نشده است که بدنهای شهدایش را تحویل بگیرد.
اوحدی در خصوص تاثیر سخنرانی رهبری در نوشهر بر رویه شناسایی شهدا، اظهار داشت: پیش از سخنرانی رهبری، تنها ۱۱۸ پیکر را شناسایی کرده بودیم که این تعداد نیز با مشکل انتقال قانونی مواجه بود، چرا که دولت سعودی ۵ هزار قبر را در مزار مقبرهالشهدای عربستان آماده کرده بود.
وی افزود: همزمان با سخنرانی رهبری در نوشهر، تیم مذاکره کننده ایرانی با طرف سعودی ملاقات داشت. در ابتدای این مذاکره طرف سعودی با بداخلاقی و بدون حضور رئیس تیم مذاکرهکننده جلسه را آغاز کرد.
رئیس سازمان حج و زیارت به تاثیر پیامک سخنان رهبری بر رویه مذاکرات اشاره و تصریح کرد: در حین مذاکره بودیم که پیامکی از ایران برای آقای قشقاوی ارسال شد. ایشان هم این پیامک که حاوی جمله تاریخی رهبری در خصوص واکنشهای احتمالی ایران به توهین به مابقی زائران ایرانی بود، را به من نشان دادند. این پیامک به کل تیم مذاکرهکننده دست به دست شد و همه ما در حیرت این بودیم که ادامه مذاکره را چگونه انجام دهیم.
اوحدی در خصوص تغییر رویه تیم سعودی در این مذاکرات گفت: تا پیش از ارسال این پیامک و نشر سخنان رهبری، هیات سعودی رفتار بسیار بدی را با ما داشتند، اما پس از ارسال این پیامک و مطلع شدن هیات ایرانی از سیاست رهبری در خصوص برخورد با عربستان، هیات عربی نیز رویه خود را به طور کلی تغییر داد.
روزهای بسیار سرد و تلخی را در سردخانههای عربستان پشت سر گذراندیم
وی با اشاره به صبوری نهادهای مختلف و شناسایی شهدا گفت: روزهای بسیار سرد و تلخی را در سردخانههای عربستان پشت سر گذراندیم و حتی ۲۰ ساعت در یک روز در بین اجساد شهدا حضور داشتیم.
اوحدی به آمار شهدای ایرانی فاجعه منا و حادثه سقوط جرثقیل اشاره و عنوان کرد: ۴۷۷ شهید در حادثه مکه و سقوط جرثقیل بودند که از این تعداد ۱۲ ایرانی در بین شهدا شناسایی شدند. در رابطه با شهدای منا نیز ۴۶۵ شهید ایرانی داریم که از این تعداد ۴۶۱ حاجی در خلال وقوع حادثه و ۴ شهید نیز پس از انتقال به ایران شهید شدند.
رئیس سازمان حج و زیارت در ادامه به اولین سالگرد شهدای منا اشاره کرد و افزود: ستاد بزرگداشت شهدای منا با تشکیل ۷ کمیته پیگیری میشود که مسئولیت و محوریت این ستاد به عهده حجتالاسلام شهیدی رئیس بنیاد شهید است.۵ کمیته محتوایی و اجرایی با مشورت ۱۳ دستگاه تشکیل شده است که در کنار دو کمیته با رویکرد بینالمللی برای بزرگداشت اولین سالگرد شهدای منا آماده هستند.
وی با اشاره به برگزاری این مراسم در کشورهای خارجی افزود: در ۱۴ کشور به صورت داوطلبانه و همزمان با مراسم بزرگداشت شهدای منا در ایران مراسمی برگزار خواهد شد.
اوحدی از اختصاص بخشی از موزه بنیاد شهید به شهدای منا خبر داد و گفت: این مراسم نیز در روز سهشنبه این هفته برگزار خواهد شد.
رئیس سازمان حج و زیارت با اشاره به برگزاری اولین همایش بزرگداشت شهدای منا، گفت: در ۵ استان و ۶ شهر مراسمهای مردمی برگزار خواهد شد. علاوه بر این با توجه به اینکه حجاج ایرانی امسال در مراسم حج حضور ندارند، دعای عرفه با مضمون گرامی داشتن یاد و خاطره شهدای منا در صحن رضوی برگزار خواهد شد. علاوه بر این مراسمی در مصلی تهران نیز خواهیم داشت.
اوحدی در پاسخ به این سوال که آیا به خانواده شهدای منا دیهای تعلق گرفته است یا خیر، گفت: خانواده شهدا اعلام کردند محکوم کردن مسببان این حادثه در اولویت است، با این حال هنوز هیچ دیهای به هیچ یک از شهدای خانواده منا، چه ایرانی و چه غیر ایرانی پرداخت نشده است.
وی در پاسخ به سوال خبرنگار مهر مبنی بر اینکه سخنگوی قوه قضائیه اعلام کرده است که همه خانواده شهدا شکایت خود را اعلام نکردهاند، از سویی دادستانی کل کشور در جلسه هفته گذشته پیگیری حقوق فاجعه منا اعلام کرده است که شکواییههای جدیدی تنظیم خواهد شد، علت شکایت نکردن تعدادی از خانوادهها چیست و آیا برنامهای برای بررسی نهایی و انجام شکایتها دارید یا خیر، گفت: ۴۱۰ مورد وکالتنامه از ۴۷۷ خانوده شهید جمعآوری شده و به زبان عربی نیز ترجمه شده است.
اوحدی با بیان اینکه این وکالتنامهها در اختیار وزارت امور خارجه قرار میگیرد، گفت: روز گذشته از معاون دادستان کل کشور پیرامون ابطال و یا نحوه اعتبار وکالتنامهها سوال پرسیدم که ایشان گفتند وکالتنامهها همچنان کافی است و قرار شد به استانها رویه خاصی را اعلام کنیم.
وی در خصوص تعداد خانوادههای شهدای منا که از عربستان شکایت نکردهاند، گفت: ۶۶ خانواده هنوز شکایت خود را مطرح نکردهاند و به دنبال این هستیم که با پیگیری شکایت این خانوادهها، وکالتنامهها را جمعآوری و نهایی کنیم.
رئیس سازمان حج و زیارت در ادامه و در خصوص مستندات فاجعه منا و نحوه جمعآوری آنها توضیح داد: مستنداتی را در خصوص این فاجعه داریم که شامل مصاحبههایی با زائران و چند مستندات دیگر است که به شکل یک بسته کامل و جامع وجود دارد که در اختیار وزارت امور خارجه قرار گرفته است.